Diễn biến thực tế trong 6 tháng đầu 2018 cho người Việt cái nhìn thực tế hơn thay vì mơ ước tới xe giá rẻ từ cuối năm ngoái. Lượng ô tô bán ra thị trường nửa đầu năm 2018 sụt giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Xe nhập khẩu khan hàng. Đại lý tranh thủ tăng giá xe kéo doanh thu.
Theo thống kê của VAMA, tổng lượng ô tô bán ra thị trường 6 tháng đầu năm 2018 đạt 125.659 chiếc, giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái (134.271 chiếc). Trong đó, xe du lịch tăng 6%, xe thương mại giảm 21% và xe chuyên dụng giảm 40%. Tháng có doanh số bán hàng thấp nhất vẫn luôn là tháng 2, thời điểm Tết Nguyên Đán.
Lượng xe nhập khẩu bán ra cũng giảm mạnh 49%, từ 37.565 chiếc xuống còn 19.039 chiếc. Xe nhập không có hàng để bán, xe lắp ráp tại tăng trưởng tốt, từ 96.706 chiếc lên 106.678 chiếc.
Nguồn số liệu: VAMA. Đồ họa: Đức Khôi.
Nguồn số liệu: VAMA. Đồ họa: Đức Khôi.
Vắng bóng xe nhập khẩu, xe lắp ráp lên ngôi
Nghị định 116/2017 để lại ảnh hưởng lớn tới tình hình kinh doanh ô tô nửa đầu năm nay và sẽ tiếp tục trong những tháng tới. Hàng loạt mẫu xe bán chạy trở thành không còn hàng để bán. Lượng xe nhập về năm ngoái cũng chỉ đủ bán nốt thêm 2-3 tháng.
Toyota và Honda là 2 hãng xe phổ thông điển hình gặp khó với Nghị định 116. Fortuner đang là mẫu xe bán chạy top 3 của năm 2017 nay trở thành không còn chiếc xe nào trong kho. Dần dần, Hilux và Yaris cũng hết hàng. Land Cruiser Prado phiên bản mới vừa ra mắt đã giao hết cho khách đặt trước. Người đến sau chỉ còn cách mua xe nhập ngoài.
Xe tầm tiền 2-3 tỷ đồng như Land Cruiser cũng hết hàng. Người dùng chỉ còn cách mua ở doanh nghiệp nhập khẩu tư nhân.
Danh mục sản phẩm của Honda hầu hết là xe nhập khẩu, chỉ có City lắp ráp trong nước. 750 chiếc CR-V nhập về cuối năm 2017 bán hết sạch sau hơn 1 tháng mở bán bất chấp mức giá cao ngất ngưởng. Civic túc tắc bán, sang tháng 3 cũng không còn xe.
Các hãng xe sang chịu hậu quả nặng nề nhất bởi đều là xe nhập, trừ Mercedes-Benz có hàng lắp. Lexus là cái tên gắn bó với giới nhà giàu Việt cũng phải chịu thua trước Nghị định 116. Nửa năm đầu, Lexus Việt Nam chỉ bán được 84 chiếc, dồn chủ yếu trong tháng 1. Sau đó, doanh số luôn ở mức 0 và 1 xe/tháng.
Thị trường vắng bóng xe nhập tạo điều kiện cho xe lắp ráp (CKD). So với cùng kỳ năm 2017, lượng xe CKD tăng 10%. Nhiều mẫu xe lập kỷ lục doanh số tháng như Mazda3, Mazda CX-5, Kia Cerato hay Honda City.
Nguồn số liệu: VAMA. Đồ họa: Đức Khôi.
Tranh thủ khan hàng, đại lý tìm cách tăng giá bằng việc ép mua phụ kiện
Mẫu xe khởi đầu cho cuộc chơi tăng giá là Fortuner. Ngay từ cuối năm 2017, đại lý đã yêu cầu khách bỏ thêm 50-100 triệu đồng mua phụ kiện mới được lấy xe. Lúc đỉnh điểm đầu năm nay, người muốn nhận xe Fortuner phải bỏ thêm tới 200 triệu đồng, đẩy chi phí mua xe lên xấp xỉ 1,5 tỷ, khoản tiền lăn bánh được gần 1,7 tỷ đồng.
>> "Khan hàng", giá Toyota Fortuner tăng vọt 200 triệu đồng tại đại lý
Ít xe, xe Fortuner chính hãng chênh cả trăm triệu đồng tiền phụ kiện, các salon ngoài tranh thủ găm hàng.
Honda CR-V theo sau, với khoản chi phí mua phụ kiện 50-70 triệu đồng. Khi đó, giá xe còn ở mức 1,256 tỷ đồng. Tình trạng phải bỏ thêm tiền mới có xe CR-V sớm vẫn diễn ra cho tới nay, mặc dù nguồn cung xe đã dồi dào hơn.
Ford Ranger vốn là mẫu xe có lượng hàng tốt, giá không bao giờ bị "hét" cũng được đại lý áp dụng chiêu tương tự. Nguồn xe Ranger 2017 dù nhiều cũng không giữ nổi sau 3 tháng đầu năm bởi sức hút lớn. Sang tháng 5, các đại lý Ford thông báo chỉ còn vài xe, chủ yếu bản Wildtrak. Có nơi ép khách mua sẵn xe Ranger Wildtrak độ với mức chênh hơn trăm triệu.
>> Ford Ranger còn hàng tại các đại lý nhưng khách phải bỏ trăm triệu đồng mua phụ kiện mới có xe
Chiếc Ranger này được chào bán với giá hơn 1,1 tỷ đồng là tổng chi phí lăn bánh.
Không chỉ giá tại đại lý, mức niêm yết chính hãng của một số thương hiệu cũng tăng dần từ tháng Tết, như Mazda, Kia, Nissan với những mẫu lắp ráp trong nước, rồi đến Honda tăng giá xe nhập khẩu. Những khoản khuyến mại sâu đợt cuối 2017 không còn. Chương trình ưu đãi trong năm nhỏ lẻ với giá trị thấp.
Bộ phận bán hàng nhiều đại lý đều cho biết giá xe sẽ không giảm. Trưởng phòng kinh doanh một đại lý Toyota tại Hà Nội nhận định giá xe Vios và Yaris phiên bản mới có thể còn tăng trong thời gian tới. Hiện tại, giá Fortuner và Hilux đã tăng nhưng bù lại được nâng cấp thêm trang bị.