Bộ Giao thông vận tải xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ về kiểm tra ô tô nhập khẩu theo từng lô

Quy định ô tô chưa qua sử dụng NK phải được kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo từng lô nhằm tạo công bằng trong việc quản lý chất lượng sản phẩm giữa ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước với ô tô NK. Ảnh: Nguyễn Hà.

Bộ Giao thông vận tải cho biết, việc quy định ô tô chưa qua sử dụng nhập khẩu phải được kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo từng lô đã được Chính phủ, các bộ, ngành liên quan xem xét trong quá trình xây dựng Nghị định số 116 với mục đích đảm bảo ô tô chưa qua sử dụng nhập khẩu phải đáp ứng điều kiện an toàn kỹ thuật, chất lượng sản phẩm phải đồng nhất giữa các lô xe trong khi cơ quan quản lý không có điều kiện giám sát, đánh giá được quy trình quản lý, kiểm soát chất lượng sản phẩm ở cơ sở sản xuất nước ngoài với mục tiêu bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Quy định này cũng nhằm tạo công bằng trong việc quản lý chất lượng sản phẩm giữa ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước với ô tô nhập khẩu.

Theo Bộ Giao thông vận tải, qua gần 1 năm triển khai thực hiện Nghị định 116 cho thấy, thời gian đầu, các doanh nghiệp nhập khẩu cũng gặp một số khó khăn nhất định do doanh nghiệp chưa nắm rõ yêu cầu quy định về Giấy chứng nhận kiểu loại ô tô nhập khẩu, cũng như lo ngại về việc tăng thời gian, chi phí khi thực hiện việc kiểm tra theo từng lô hàng nhập khẩu.

Sau khi Bộ Giao thông vận tải phối hợp với các cơ quan có liên quan hỗ trợ để tháo gỡ cho các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô, đến thời điểm hiện tại, hầu hết ô tô từ các thị trường khác nhau cũng đã nhập khẩu được về Việt Nam mà không gặp khó khăn vướng mắc.

Đồng thời, qua tổng hợp, theo dõi quá trình triển khai thực hiện, Bộ Giao thông vận tải nhận thấy việc kiểm tra, thử nghiệm theo lô trên thực tế cũng không quá phức tạp, tốn kém kinh phí và thời gian như phản ánh của các doanh nghiệp.

Việc sửa đổi Nghị định 116 theo hướng chỉ kiểm tra mẫu ô tô đại diện cho từng kiểu loại xe đối với tất cả các lô hàng thay vì áp dụng cho từng lô xe nhập khẩu sẽ tạo sự thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu ô tô. Tuy nhiên, cũng cần xem xét, cân nhắc đến trường hợp không thực hiện kiểm soát theo lô như quy định hiện nay sẽ tạo ra kẽ hở lớn cho các doanh nghiệp nhập khẩu tiến hành nhập khẩu hàng loạt xe về và chỉ đăng ký kiểm tra cho một lô đại diện (có thể là 1 xe duy nhất đã được doanh nghiệp chuẩn bị trước, lựa chọn xe tốt nhất) để cơ quan chức năng kiểm tra cấp chứng nhận, sau đó doanh nghiệp tiếp tục đăng ký kiểm tra cho các lô nhập khẩu sau đó với số lượng không giới hạn trong thời gian 3 năm.

Với trường hợp trên, cơ quan chức năng sẽ không thể kiểm soát được chất lượng khí thải, an toàn và chất lượng linh kiện, các hệ thống trên xe của những xe nhập khẩu mà doanh nghiệp nhập về Việt Nam trong khoảng thời gian dài. Đây chính là lỗ hổng lớn trong quản lý chất lượng xe nhập khẩu, ảnh hưởng đến an toàn và quyền lợi của người tiêu dùng.

Do nội dung giao nhiệm vụ cho Bộ Giao thông vận tải tại Quyết định số 1254/QĐ-TTg về việc đề xuất sửa đổi Nghị định 116 theo hướng bỏ kiểm tra theo từng lô đối với ô tô nhập khẩu khác với chỉ đạo tại Thông báo số 80/TB-VPCP vì vậy Bộ Giao thông vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét có ý kiến chỉ đạo để Bộ Giao thông vận tải có cơ sở triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, về việc sửa đổi Thông tư 41/2018/TT-BGTVT quy định Danh mục sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Giao thông vận tải trong quý IV/2018, theo đó chuyển kiểm tra chất lượng mặt hàng ô tô sang sau thông quan (không cần kiểm tra trước thông quan) do mặt hàng này còn phải chịu quản lý của cơ quan Công an (đăng ký lưu hành trước khi lưu thông). Đối với nội dung này, Bộ Giao thông vận tải cho biết, mặt hàng ô tô là sản phẩm hàng hóa nhóm 2, có khả năng gây mất an toàn.

Theo quy định tại Nghị định 116, sản phẩm ô tô phải được kiểm tra an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo từng lô trước khi thông quan sang sau thông quan, vì vậy Bộ Giao thông vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai thực hiện sau khi có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng về việc sửa đổi phương thức kiểm tra đối với ô tô nhập khẩu tại Nghị định 116 như kiến nghị trên đây để đảm bảo nguyên tắc các quy định tại Thông tư không được trái với Luật, Nghị định liên quan.